YERLİ MALI

YERLİ MALI TEŞVİK BELGESİ NEDİR?

Yerli malı, üretimi Türkiye’de gerçekleştirilen ve ulaşılan ürünler ile birlikte üretim sürecinin ön plana çıkan aşamasının, ekonomik bakımdan da zorunlu görülen esaslı bir işçilik ve eylemi de Türkiye’de gerçekleştirilmiş bulunan ürünler Yerli Malı olarak onaylanmaktadır.

Yerli malı belgesi, TOBB’a bağlı bulunan odalar ve borsalar tarafından “yalnızca yerli üreticilere” verilmiş bulunan bir belgedir. Aynı zamanda ilgili ürünün de Türk ürünü olduğunu göstermektedir. Yerli Malı Belgesi Kapasite Raporu ve Sanayi Sicil Belgesi, eğer söz konusu ürün, gıda ürünü olduğu takdirde İşletme Kayıt Belgesi bulunan firmalara verilmiş bulunan bir belge olmaktadır. Firmanın da üretim konusu fark edilmeksizin tüm ürünleri adına da (Yazılım, Makine İmalatı, Kimyasal Ürünler vb.) Yerli Malı Belgesi de düzenlenmiş olmaktadır. Hazırlanacak olan Yerli Malı Belgesi başvuru dosyasında ve Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli’ nde de o ürünün üretimi adına kullanılabilecek malzeme, işçilik ve dolaylı giderlerin, ithal girdilere de olan oranının %51’i geçtiği takdirde Yerli Malı Belgesi de düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu duruma karşılık firmanın da meydana getirmiş bulunduğu ürünün, yerli malı olduğunu da ifade eden belgeye de Yerli Malı Belgesi adı verilmektedir. Bu belgenin de alınması doğrultusunda Ticaret Odaları ve Sanayi Odaları da kontrol ve denetim mekanizması gibi çalışmalarını da devam ettirebilmektedir. Yerli Malı Belgesi, Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından bu belgenin de alınmasında kontrol ve denetim mekanizması gibi faaliyet göstermektedir. Bu belge, odalar ve borsa tarafından da düzenlenebilmektedir. TESK ve TOBB tarafından da onaylanmaktadır.

Yerli malı verilmesi konusunda söz konusu koşulları ise yerli malı belgesi almak üzere başvuruda bulunmak isteğinde bulunan kurumun takibini gerçekleştirmek ve sahteciliğin de önüne geçebilmek amacı doğrultusunda TOBB tarafından da bir otomasyon sistemi meydana getirilmesi üzerine bu sistem sayesinde bir araya getirilmiş bulunan belgelerin de 6 aylık periyotlar biçiminde de ilgili Bakanlığa da sunulması gerekli bulunmaktadır.

Yerli Malı Belgesi Ne İşe Yaramaktadır?

Kamu İhale kurumunda geçtiğimiz yıllar içerisinde değişiklik yapılması doğrultusunda yerli malı belgesi almış bulunan bütün KOBİ ve büyük ölçekli firmalara, kamu ihaleleri doğrultusunda %15’e kadar da fiyat avantajı getirmiş bulunmaktadır. Fiyat avantajı, yüksek ve orta teknolojileri sanayi ögeleri meydana getiren ve en az %50’si de yerli üretim olduğu belgelenmiş bulunan büyük ölçekli firmalara ve KOMİ’ ye de uygulanması gerekmektedir. Orta ve yüksek teknolojili ürün listesi de Bilim, Sanayi ve Teknoloji bakanlığı tarafından her yıl açıklanmış bulunmaktadır.

Yerli Malı Belgesi Şartları

Bakanlık tarafından düzenlenmiş bulunan Sanayi Sicil Belgesine sahip bulunan sanayi işletmeleri tarafından da üretilmesi doğrultusunda Sanayi Sicil Belgesi’nde yer alan “Üretim Konusu” içeriğinde bulunması gerekmektedir. Aynı zamanda ürünün yerli katkı oranının da en az %51 olması zorunlu olmaktadır.

Yerli Malı Belgesinin Önemi

Üretmekte olduğu ürünlerle beraber kamu kurumları tarafından da düzenlenmiş bulunan ihaleleri de alması doğrultusunda pazar payını da geliştirmek isteyen çeşitli firma bulunmaktadır. Bu durumda kamu kurumları tarafından da yerli malı üretimine de fayda sağlamak amacıyla ihale koşulları arasına da Yerli Malı Belgesi koşulunu da ilave edebilmektedir. Bu tür ihalelere de girebilmek amacıyla da Yerli Malı Belgesi’ne de sahip olmak, bir zorunluluk olarak değerlendirilmektedir. Bu duruma karşılık büyük ölçekli firmalar, yerli malı belgesine de sahip olan KOBİ’lerde kamu ihaleleriyle %15’e ulaşan fiyat imkanlarından da yararlanabilmektedir. İhalelerde fiyat avantajının da sağlanması sebebiyle oldukça önemli bir belge olmaktadır.

Yerli Malı Belgesinin Sağladığı Faydalar

-Kamu ihlalelerine daha avantajlı bir biçimde katılabilme imkanı tanımaktadır.

-KDV indirimi veya istisnası sağlamaktadır.

–KOSGEB destekli alımlarda ve ihalelerde fayda sağladığından dolayı işletmelerin de daha fazla bir biçimde satış yapabilmesine vesile olmaktadır. Bu bakımdan istihdamı da arttırmış  bulunmaktadır.

-Kamu ihalelerinde de %15 indirim hakkı sağladığından dolayı da Yerli Malı belgesi olan işletmeleri de olmayanlara göre de daha avantajlı bir konuma getirmiş bulunmaktadır.

–KOSGEB destek kredilerine ulaşma imkanı da sağlamış bulunmaktadır. KOSGEB desteği doğrultusunda alınacak ürünler için de Yerli Malı Belgesi olan firmalar daha çok tercih edilmektedir.

–KOSGEB hibe kredilerine de erişme imkanı sağlamış bulunmaktadır.

-Yerli istihdamı da teşvik etmiş bulunmaktadır.

-Yerli üretimi de geliştirir. Bu bakımdan ithal girdilere yapılmış bulunan talepte azalmaktadır.

-Yerli ürün ihracatını da ilerlettiğinden dolayı ithal ürün ağını da azaltarak yerli ekonomiye de faydada bulunmaktadır.

-Yerli üretimi de geliştirmektedir.

Yerli Malı Belgesi Nereden Alınır?

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanmış bulunan “Yerli Malı Tebliği” hazırlanmış bulunmaktadır. Bakanlık, “Yerli Malı Belgesi’nin Düzenlenmesi Uygulama Esaslarına” göre firmanın da faaliyet belgesinin bulunduğu odadan vermektedir.

Yerli Malı Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?

Yerli Malı Belgesinin alınabilmesi üzere Bakanlık tarafından firma adına düzenlenmiş bulunan Sanayi Sicil Belgesiyle Oda tarafından tanzim edilmiş bulunan güncel kapasite raporunun bulunması, bununla birlikte belgesi talep edilmiş bulunan ürünün de en az yerli katkı payının %51 olması şart olmaktadır.

Yerli Malı Belgesi Adımları

• Dilekçe

• Sanayi Sicil Belgesi (Geçerlilik süresi devam edecek)

• Taahhütname

• Üretim esnasında kullanılmış bulunan ham maddelerle ilgili Gümrük Giriş Beyannamesi ve fatura fotokopisi.

Yerli Malı Teşvik Belgesi İle İlgili Önemli Konular

Belge ile ilgili de başvuruda yapılmış bulunması, belgenin de düzenlenmesi doğrultusunda ve sonrasında meydana gelen süreçlerde bazı ön plana çıkan konuların da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bunlardan bazılarını şu biçimde sıralayabiliriz:

Yerli Malı Belgesi’nin geçerlilik süresi 1 yıl olmaktadır ve bu süreden sonra da yenilenmesini gerektirmektedir.

Yerli Malı Belgesi düzenlenmesi sürecinde Sanayi Sicil Belgesi ve Kapasite Raporu’nun geçerlilik süresinin herhangi bir biçimde önemi bulunmamaktadır. Bu hususta önemli bulunan tek kriter de bu belgelerin de geçerliliğinin bulunup bulunmamasıdır. Geçerlilik süreleri de devam etmiş olduğu takdirde Yerli Malı Belgesi de düzenlenebilmiş olmaktadır.

Hayvansal ürünler ve Yerli Malı Belgesi, tahıl, meyve-sebze vb. gibi bitkisel ürünler herhangi bir şekilde işlem de gerçekleştirilmeden satıldığı takdirde Yerli Malı Belgesi, müstahsil makbuzu ile beraber ticaret borsası bankası tarafından da düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu ürünlerde istenilmiş bulunan yerlilik oranları da %100 olmasıyla birlikte öteki ürünlerde de görüldüğü üzere yerli kaktı oranı hesap cetveli de talep edilmemiş bulunmamaktadır.

Bu belgenin de düzenlenmesi evresinde Sanayi Sicil Belgesi ve Kapasite Raporu’nun herhangi bir biçimde geçerlilik süresinin de önemi bulunmamaktadır. Bu aşamada ön plana çıkan tek kriter de bu belgelerin de herhangi bir şekilde geçerliliğinin bulunup bulunmamasıdır. Yerli Malı Belgesi, geçerlilik süreleri olduğu takdirde yeniden düzenlenebilmektedir.

Şirketlerin ürünleri için belge başvurusu talebinde bulunmak ve kısa bir zaman içerisinde belge sahibi olmak isteyen şirketlerin de danışmanlık firmalarıyla birlikte çalışması önemli olmaktadır. Bu firmalar işletmelerin de Sanayi Sicil Belgesi ve Kapasite Raporu yerli katkı oranı hesap cetveli öteki belgeleri de düzenlemesine faydalı olmakta ve işletmelere tüm süreç içerisinde destek olması gerekmektedir.

Yerli Malı Belgesi Alabilecek Sektörler Nelerdir?

İplik Sanayi, Konfeksiyon Sanayi, Dokuma Sanayi, Boya, Apre ve Emprime Sanayi, Jüt ve Amyant Sanayi, Döküm Sanayi, Kaplama Sanayi, Ağaç-Eşya Sanayi, Halı ve Hasır Sanayi, Konfeksiyon Sanayi, Gıda Sanayi, Deri Eşya Sanayi, Protez ve Ortopedi Sanayi, Deri Eşya Sanayi, Toprak Eşya Sanayi, Kimya Sanayi, Cam ve Porselen Sanayi, Baskı ve Cilt Sanayi, Plastik Eşya Sanayi, Taş Ocakları ve Maden İstihracı Sanayi.

Yerli Malı Kullanım ve Vize Süresi

Yerli Malı Belgesi, düzenlendiği tarihten itibaren 1 yıl sonra yenilenmesi gerekli bulunmaktadır.

1 yılını doldurmuş bulunan Yerli Malı Belgesi’ de yeniden vize işlemlerine tabi tutulması doğrultusunda süresi de uzatılabilmektedir.

Yenileme için aşağıdaki maddelerde yer alan belgelerin olması gerekmektedir:

• Sanayi Sicil Belgesinin Aslı.
• Dilekçe.
• Bir önceki yıla ait Yıllık İşletme Cetveli.
• Yeontki belgesi.
• Kapasite Raporu Belgesi.
• Firma yetkilisinin imza sürküleri ya da gerçek kişi olduğu takdirde imza beyannamesinin örneği

Sanayi ve Yerli Malı Belgesi

Sanayi ürünlerini de üretmiş bulunan firmanın da kullanmış bulundukları ham madde, imalat için de kullanılan ham maddelerin de en az %51’nin Türkiye’de de üretilmiş olması gerekli olmaktadır.

 Yerli Katkı Oranı Hesaplaması Nedir?

Yerli malı belgesini alabilmek için zorunlu olan koşullar arasında ürünün de yerli katkı oranının da %51 olması gerekmektedir. Yerli malı belgesi alınmak istenen bir ürünün de yerli katkı oranının %51 olması da dışarıdan da bir ürün veya altyapı ithal edildiğinde ürünün de son maliyet hesaplamasında toplam maliyetinin ve ithalat bedelinin de en fazla %49 olması manasına gelmektedir.

Yerli katkı oranı da hesaplanırken de yerli malı istenilmiş bulunan ürünün içerisinde de kullanılmış bulunan ana ham malzemelerinin özellikleri, cinsleri ve miktarları da belirlenmiş olmaktadır. Belirlenmiş bulunan miktarların da firmaya temin edilmiş bulunan faturalar üzerindeki birim fiyatlar üzerinden çarpılması ile birlikte ana ham malzemenin de yerli ve ithal olmak üzere de ayrı ayrı ve yerli olmak üzere de toplam bedeli de belirlenmiş olmaktadır.